پاسخ به سوالات شرعی

نقش روزه در درمان و پیشگیری ازبیماری‌های جسمی و روحی روانی
روزه‌ی ماه مبارک رمضان که خداوند آن را بر مسلمانان فرض گردانیده، دارای حکمت‌های فروان و متعددی می‌باشد، گرچه حکمت و هدف اصلی آن رسیدن به تقوا می‌باشد، اما اهداف دیگر نیز در به د ست آوردن تقوا کمک می‌کند.
یکی از این اهدافی که با روزه برآورده می‌شود، البته اگر شرایط آن به جا آورده شود و بر اساس سنت نبوی باشد، تأمین سلامتی و تندرستی و معالجه بسیاری از بیماری های جسمی و روحی است. در وا قع ماه رمضان یک درمانگاه ربانی است که در طی آن شخص تحت مراقبت‌های ویژه قرار می‌گیرد و تمام دستگاه‌ها و اعضای بدن تنظیم، تعمير و پاک‌سازی می‌شوند، و شخص با بدن و روانی سالم و متعادل از آن خارج می‌شود. پیامبر (ص) در همین رابطه می‌فرماید : "صوموا ،تصحوا" روزه بگیرید تا سلامت و تندرست باشید.
در واقع روزه در اسلام بزرگ‌ترین ضامن سلامتی و تندرستی است.
از قدیم الایام بسیاری از بیماری‌ها به وسیله‌ی روزه معالجه می‌شده، امروزه نیز با توجه به پیشرفت‌هایی که در علم پزشکی به وجود آمده هنوز هم بسیاری از بیماری‌های صعب‌العلاج به وسیله‌ی روزه مداوا می‌شوند، کلینیک‌های متعددی در کشورهای مختلف وجود دارد که اساس کار آنها بر پرهیز غذایی و روزه است. به عنوان مثال: یکی از اطبای آلمانی می‌گوید در مدت 50 سال که از تاسیس کلینیک روزه در آلمان می‌گذرد تا کنون بیش از 50000 بیمار صعب‌العلاج در این کلینیک توسط روزه درمان شده‌اند.
دکترالكسيس کارل می‌گوید:
"هر شخص بیمار باید هر سال مدتی از خوردن غذا بپرهیزد، زیرا مادامی که غذا به بدن می‌رسد میکروب‌ها در حال رشد هستند و هنگامی که از غذا پرهیز می‌شود میکروب‌ها رو به ضعف می‌روند."
یکی از متخصصین می‌گوید :
"طرح درمان به وسیله‌ی روزه چنان معجزه آساست که با به کار بستن آن مسیر طرح‌ها و برنامه‌های طب عملی و جراحی را تغییر خواهد داد زیرا روزه راه تازه‌ای بر روی دانش پزشکی می‌گشاید و سلاح موثری برای مبارزه با بیماری‌ها به این دانش می‌بخشد، سلاحی که می‌توان آن را از راه‌های گوناگون مورد استفاده قرار داد تا ا نسان را در مبارزه با علت بیماری‌ها برای بهبود بیماران به نتیجه مطلوب و آشکار برساند".
دكتر فاك فادون- پزشك نامي جهان – مي‌گويد‌:
هر انسان نياز به روزه گرفتن دارد، اگر چه مريض هم نباشد‌، زيرا سموم غذاها و داروها در بدن جمع مي‌شود و موجب سنگيني او شده و از نشاط او مي‌كاهد هر گاه انسان روزه مي‌گيرد از سنگيني اين سموم رهايي مي‌يابد و احساس راحتي و نشاطي مي‌كند كه قبلا ً نداشته است.
تحلیل علمی ضرورت روزه‌، و این‌که چگونه روزه موجب سلامتی و تندرستی می‌شود‌؟
همان گونه که تنفس عمیق یک نوع تازه کردن هوا در ریه‌هاست، روزه نیز یک تازه کردن مواد غذایی در بدن است، روزه برای شستشوی الکترولیت‌ها و عصاره‌های غذایی بین بافتی است‌.
همان‌طور که برای تنفس عمیق باید از هوای لطیف و پاک استفاده کرد همچنین با توجه به این که مسلمان در ماه رمضان مهمان خداست باید از غذاهای پاک استفاده کند و آوردن غذای ناسازگار و مسموم‌کننده و غیر حلال و داراي شبهه بر سفره‌ی چنین میزبانی ممنوع است‌. از آن جا که یکی از خواص روزه دفع سموم است در این ماه مراقبت بیشتری باید نمود که از جذب مجدد سموم جلوگیری به عمل آید. در واقع ماه رمضان ماه تمرین و آزمایش برای انتخاب سفره سازگار در سراسر سال است سفره‌ای که میزبانش خداست مهمانش نباید در آن مسموم گردد. روزه‌ی متوالی (30 روز ) موجب خروج کلیه سموم از مجاری و فواصل بین سلولی می‌گردد‌. انسان با تکرار روزه در ماه رمضان گویا منبع آبی را که راکد بوده هر روز مقداری از آن را برمی‌دارد و آب پاکیزه به جای آن می‌ریزد تا این‌که به طور کامل یک ماه بگذرد و اگر مواد جایگزینی سالم باشد انسان کاملا سالم و تندرست و با بر طرف شدن بیماری‌هایی که داشته ازماه رمضان خارج می‌شود. زیرا بدن دراین مدت غوطه‌وردرآب‌ها والکترون‌ها وعناصر تازه‌ای خواهد بود. باید توجه داشت که جابجایی مواد کهنه بدن (سموم) با مواد نو کم کم صورت می‌گیرد(تقریبا یک ماه).
شستشوی بدن ودفع مواد مسموم بوسیله روزه‌ی ماه رمضان:
 درطی یک سال مواد مختلف جدیدی واردبدن انسان می‌شود، ورود مواد تازه از روی قاعده علمی و نظم نیست و برعکس خروج و دفع موا د کهنه و فاسد بدن که بوسیله ریه، کلیه‌ها، کبد و پوست انجام می‌گیرد با حساب و نظم است. بنابراین روزه گرفتن به واردات بدن نظم می‌بخشد. اگر نظم و حسابی در کار ذخائر بدن بوجود نیای، سبب پیدایش پیش‌آمدهای ناگواری می‌گردد.
توضیح مطالب فوق با یک مثال :
مثلا فرض کنید برای صادرات (خروجی‌های) بدن چرخ دنده‌داری است و برای وارداتش چرخ دنده داردیگر. زمانی بدن معتدل و خوش است که دندانه‌های این چرخ درهم قرار گیرند وبچرخند. اما با توجه به این‌که دندانه‌های واردات نظم و حسابی ندارد و خوردن وآشامیدنی‌ها منظم نیست، ولی دندانه های چرخ صادرات با نظم و حساب است و از روی غرائزتعبيه گردیده و اختیار آن دردست انسان نیست. بنابراین لازم است که دندانه‌های چرخ وارداتی را با روزه تعمیر، منظم، تمیز و روغن‌کاری نمود. و این همه اعمال با یکی دو روز روزه گرفتن انجام نمی‌گیرد بلکه باید حدود 30روز روزه گرفت، تا نظم واردات بدن تأمین گردد. لازم به توضیح است که همه اعضاء و ارگان‌های صادراتی بدن با نظم کارمی‌کنند، مثلا کلیه‌ها با توجه به خواب وتاریکی میزان دفع راکمتر می‌کنند. اما واردات آن‌چنان نامنظم است که گاه انسان به جای طیبات خبائث وغذاهای مضر مصرف می‌کند وانسان را به روز سیاه می‌نشاند.
بدن مانند منبع ذخیره‌ای است که خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها به آن وارد می‌شوند و چون بسیاری ازاعضاء برای دفع سموم درتلاش مداوم هستند لازم است به بدن فرصتی به منظور خوب عملی ساختن دفع سموم داده شود که جز با روزه‌داری و منظم ساختن کیفیت و کمیت مواد وارداتی (غذا) به بدن صورت تحقق نخواهد یافت، حتی اگر درطول سال پیامدهای ناگواری اعم ازسوءتغذیه وخوردن غذاهای ناجور، تعادل ترشحات غدد را به هم زده باشد، روزه می‌تواند تعادل مجدد بین آنها را برای مدت‌ها برقرار سازد. به قول معروف یک روزه مهمان و صدساله دعا گو. روزه‌دارنیزیک ماه مهمان خداست ویازده ماه دعاگو.
درهرصورت روزه بافت‌های بدن راتغییر داده وپاکیزه می‌نماید، گویی که مصونیت وپاک‌سازی سالانه برای بافت‌ها و دستگاه‌های بدن می‌باشد. یک واقعیت بسیار شگفت‌انگیز و ثابت شده این‌که ابزارتعامل بدن با خوراک، مستلزم روزه می باشد، زیرا غذایی که می خوریم شامل سه مرحله است:
1 –مرحله هضم غذا بوسیله معده و جذب ومصرف آن در روده وسایر بافت‌ها.
2- مرحله‌ی ذخیره‌سازی انرژی مازاد برنیاز بدن که قند اضافی درکبد و ماهیچه‌ها، وچربی‌های اضافی نیز در بیشتر اعضاء بدن ذخیره می‌گردند.
3- مرحله آزادسازی ذخیره‌هاي انرژی و تبدیل گلیکوژن و چربی به گلوکز واسیدهاي چرب برای رهاسازی انرژی دربدن می‌باشد. این مرحله دارای ویژگی است که انرژی ذخیره آزاد نمی‌گردد مگراین‌که فرد برای مدت طولانی ازخوردن غذا خودداری نماید و اگر امساک ازغذا صورت نگیرد مرحله سوم انجام نمی‌پذیرد.
چگونگی گشایش وآزادسازی ذخایرنیزجالب است:
دانشمندان می‌گویند، مقدارقند درخون از 80 تا 120 میلی گرم درهرسانتی‌متر مکعب می‌رسد و این مقدار قند در خون بعد از6 ساعت روزه کاهش می‌یابد. دراین هنگام یکی از روندهای شگفت‌انگیز بدن تجلی می‌یابد. مرکزی درمغز وجود دارد که پیام‌هاي سریعی را به غدد درون‌ریز می‌رساند، و غده‌ی فوق کلیوی هورمون کورتیزن را ترشح مي‌نمايد که انرژی موجود درماهیچه‌ها و کبد را به قند تبدیل می‌کند. غده تیروئید نیز از طریق تراوش هرمون تیروکسین قند ذخیره شده درعضلات و کبد را ترمیم نموده تا رها گشته وبه مصرف رسد چون مقدار قند خون بعد از 6ساعت روزه پایین آمده، غده های لوزالمعده نیز از طریق ترشح هرمون انسولین قند خون را جهت مصرف به رها شدن تحریک می‌نماید. و بدن انسان چون ذخیره‌های قندی، ماهیچه و کبد را به مصرف رساند، به چربی‌های ذخیره شده نیز روی می‌آورد وآنها رانیزازبین برده وانرژی آنها را آزاد می‌نماید. تحقیقات علمی برازدیاد سوختن چربی‌ها ومصرف چربی‌های متراکم درنقاط رسوب شده بدن در طول ساعت‌های روزه تأکید دارد.بنابراین با توجه به مطالب فوق: اهمیت وضرورت روزه دردفع زوائد و سموم و آزاد‌سازی ذخیره‌های کهنه بدن و جایگزین آن با مواد تازه وتأثیر آن در سلامتی وتندرستی، مشخص می شود.
گرسنگی و کم‌خوری عامل سلامتی و تندرستی:
از آنجا که ماه رمضان ماه صبر، ماه خودداری از خوردن وآشامیدن از سحر تا افطاراست، ماه گرسنگی است. گرسنگی و کم خوری فوائد زیادی دارد، امام غزالی دراحیاءالعلوم و کیمیای سعادت باب بزرگی را اختصاص داده به فوائد گرسنگی وده فایده برای آن بر شمرده است که یکی از فوائد مهم آن سلامتی وتندرستی است واین فایده به بهترین وجه با روزه گرفتن تحقق می‌یابد (البته به شرطی که شخص به توصیه‌های اسلام توجه کرده ودر بین افطارو سحری پر خوری نکند) زیرا تحمل گرسنگی و روزه گرفتن فریضه‌ای است که شخص مسلمان موظف به انجام آن است، ضمن این‌که پشتوانه‌ی ایمان وامید به اجر وثواب نیز، اجراي آن را تضمین می‌کند.
 از طرف دیگرآنچه مسلم است و امروزه نیز اثبات شده، پرخوری منشاء بسیاری از بیماری‌هاست و معده بیت الامراض معرفی شده است. "المعده بیت کل داء" معده منشا هر بیماری است. و خداوند می فرماید: (وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا) اعراف 31.  و رسول الله (ص) در مذمت پر خوری می‌فرماید: "ما ملأ آدمی وعاءً شراً من بطنه"  آدمی ظرفی را که بدتر از شکمش باشد پر نکرد.
هین مگُردان خود که پیش آید علل                       در دماغ و دل بزاید صد خلل
یاحریص البطن عرج هکذا                                 انما المنهاج تقلیل الغذا
امام غزالی در کیمیای سعادت می‌فرماید:
(بدان که معده حوض تن است و عروق که از آن می‌رود به هفت اندام چون جوی‌هاست و منبع همه‌ی شهوت‌ها معده است و این غالب‌ترین شهوتی است بر آدمی، آدم که از بهشت رانده شد به سبب این شهوت بود). در واقع مواد خوراکی هم دوا است هم سم؛ هر خوراک اگر از حد معینی بیشتر مصرف شود تبدیل به سم می‌شود اگر انسان به آن عادت کرد تدریجا انسان را بیمار می‌کند.
دانمشمندان گفته‌اند معده چند برابر ظرفیت خود کش پیدا می‌کند. حجم ابتدایی 250 سانتی‌متر مکعب به 2500 سانتی‌متر مکعب کش می‌یابد، پس هرگاه معده کش یابد خوراک به عنوان هدف در می‌آید و در این هنگام زندگی می‌کنیم تا بخوریم نه این‌که بخوریم تا زنده بمانیم به همین خاطر است رسول الله (ص) فرموده که‌: برای رفع نیاز بدن، چند لقمه ای کافی است (بحسب ابن آدم لقیمات یقمن بها صلبه). یکی از اطباي قدیم گفته است‌: انسان با   یک چهارم غذایی که می‌خورد زنده می‌ماند و با سه چهارم دیگر آن پزشکان امرار معاش می‌کنند. لقمان حکیم گفته است‌: هرگاه معده پر شود فکر از کار می‌افتد (می‌خوابد) و اعضای بدن در عبادت سست می‌شوند. بنابراین راه رهایی و نجات از کلیه بیماری‌ها این است که شخص از پرخوری پرهیز نماید و مدتی گرسنگی را تحمل نماید.
"والحمیة راس کل دواء". امساک و پرهیز از پرخوری اساس هر شفا و درمان است.
چنان‌چه اشاره شد دراین مورد روزه بهترین برنامه است به همین خاطر است که پیامبر (ص) می‌فرموده: "‌صوموا تصحو" روزه بگیرید تا سالم و تندرست باشید.  البته توجه به کیفیت غذا یعنی این‌که چه غذایی بخوریم نقش مهمی در سلامتی و تندرستی دارد، به همین خاطر اسلام توجه خاصی به آن کرده است خداوند می‌فرماید:(فَلْيَنْظُرِ اْلإِنْسانُ إِلى طَعامِهِ) باید انسان بنگرد به غذایش که چه می خورد. یا خداوند دستور داده به خوردن از غذاهای حلال و طیبات، یعنی غذاهایی که پاک و سازگار با انسان باشد، زیرا غذا تاثیرات زیادی بربدن دارد. (غذا یک فایده، دو فایده، سه فایده ندارد، غذا میلیون‌ها فایده دارد غذاست که شخص را مسموم می‌کند‌، غذا است که مسموم را درمان می‌کند‌، غذا است که شخص را مریض می‌کند‌، غذا است که مریض را معالجه می‌کند، غذا است که شخص را عقیم می‌کند‌، و غذاست که نازا را بچه‌دار می‌نماید‌. غذاست که یکی را می‌خنداند و یکی را به گریه در می‌آورد‌. غذاست که به صورت چین و چروک می‌دهد و غذاست که چین وچروک را صاف می‌نماید‌. غذاست که یکی را کودن می‌کند و به دیگری هوش سرشار می‌دهد‌. غذاست که جنایتکار درست می‌کند وغذاست که روح آدم را تصفیه می‌نماید‌. اگر در عالم‌، آب حیاتی وجود داشته باشد در غذاست. غذا مایه‌ی وجد و نشاط است‌، غذا موجب رنج وتعب می‌باشد، اگر خوب بخورید خوبی به شما می‌دهد‌، و اگر بد بخورید بدی به شما خواهد داد). کتاب رمز و راز جوانی و تندرستي دکتر محمد دریایی.
که این منظور با روزه گرفتن - اگر برطبق اصول و دستورات اسلام باشد - تحقق می‌یابد.
مثلا پیامبر (ص) دستور داده با خرما افطار کنید. رعایت این دستور به ظاهر ساده به طور مستقیم موجب معالجه و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها می‌شود از قبیل‌: کم خونی‌، ناراحتی‌های استخوان‌، پوکی‌، نرمی‌، دیسک‌، صرع‌، سرطان‌، اعصاب، سختی ولادت و....... همچنین رعایت چگونه غذا خو ردن (‌آداب غذا) نیز تاثیر به سزایی در تامین سلامتی و تندرستی دارد که رعايت آداب مربوط به رمضان تاثیر آن را مضاعف می‌کند. مثلا این‌که با خرما افطاری صورت گیرد تعجیل در افطار شود‌، بین افطار و شام فاصله باشد، درهنگام شام وسحری پرخوری و اسراف نشود، حتماَ سحری میل شود. بلافاصله بعداز سحرنخوابد و... رعایت این موارد تأثیر زیادی درپیشگیری و درمان بیماری‌ها دارد.
روزه دوره‌ی پیشگیری از بیماری‌ها:
روزه‌ی ماه مبارک رمضان ازچندین جهت، درپیشگیری ازبیماری‌ها مؤثراست:
1- کم‌خوری و گرسنگی موجب پیشگیری از بیماری‌هاست: زیرا میکروب‌ها زمانی رشد می‌کنند که به آنها غذا برسد و اگرغذا به آنها نرسد از بین می‌روند، از طرف ديگر عامل بسياري از بيماري‌ها چاقي است كه ناشي از پرخوري مي باشد.
2- روزه به عملکرد دستگاه‌های بدن نظم می‌بخشد‌، ترشح هرمون‌ها را تنظیم می‌کند که عامل مهمی درخوب کارکردن بدن و سلامتی است‌.
3- با توجه به معنویت خاصی که در رمضان وجود دارد که شخص در آن به خدا نزدیک‌تر می‌شود‌، وعبادت و کارهای خیر بیشتر انجام می‌دهد‌، روح و روان پاك مي‌شود، استرس و اضطراب از بين مي‌رود و شخص به آرامش و اطمينان خاطر دست مي‌يابد؛ لذا سیستم دفاعی و ایمنی بدن تقویت می‌شود و درنتیجه شخص به بیماری دچارنمی‌شود، زیرا علت بیماری‌ها ورود میکروب و ویروس و باکتری به بدن نیست بلکه علت آن ضعف سیستم ایمنی بدن است که نمی‌تواند میکروب‌ها و ویروس‌ها را از بین ببرد و اگر سیستم ایمنی تقویت شود شخص کمتر به بیماری دچارمی شود.
4- از آنجا كه منشا و ريشه‌ی بسياري از بيماري‌هاعبارتند از: پرخوري، چاقي، بد‌خوري و بي‌نظمي در خوردن. به تفصيلي كه گفته شد روزه از پرخوري و چاقي جلوگيري مي‌كند و به خوردن و آشاميدن نظم مي‌بخشد لذا اگر روزه با آداب اسلامي به جا آورده شود‌، از بسياري از بيماري‌ها پيشگيري مي‌شود بنا براين يكي از جنبه‌هاي فرمايشات رسول اكرم (ص) كه فرمود‌: "الصوم جنة". روزه سپر است. و "صوموا تصحوا". نيز ناظر به جنبه‌ی پيشگيري از بيماري‌هاست.
5- تغذيه‌شناسان مي‌گويند: سوء تغذيه عامل بيماري‌هاست. سوء تغذيه زماني به وجود مي‌آيد كه شخص غذاهاي مفيد كه حاوي ويتامين‌ها واملاح باشد مصرف نكند يا اين‌كه بيش از اندازه مصرف كند و يا اين‌كه غذاهاي مضري مصرف كند كه مانع جذب مواد و املاح مواد غذايي شود، اما روزه از ايجاد سوء تغذيه جلوگيري به عمل آورده، زيرا روزه‌دار در طي يك ماه هر روز هنگام افطاري خرما - كه كامل‌ترين غذا است - مصرف مي‌كند و با رعايت ساير آداب همه نيازمندي‌هاي بدنش تامين مي شود.
6- عملاً نيز با روزه گرفتن از ايجاد بسياري از بيماري‌ها جلوگيري به عمل مي‌آيد از قبيل:
چاقي: اضافه وزن منشا بيماري‌هاي متعددي است مثل: ناراحتي قلبي و عروقي، تصلب شرايين، فشار خون بالا، و... كه با روزه از آنها جلو‌گيري به عمل مي‌آيد.
تقويت سيستم ايمني بدن كه با تقويت آن از بسياري بيماري‌ها پيشگيري مي شود.
جلوگيري از ايجاد سنگ كليه: زيرا افزايش سديم و البوين در خون مانع رسوب املاح كلسيمي مي‌شود. 
پيشگيري از امراض و اضطرابات روحي و رواني.
پيشگيري از پيري زودرس. زيرا موجب جايگزيني سلول‌هاي تازه به جاي سلول‌هاي مرده مي‌شود.
جلو گيري از افزايش اسيد معده كه موجب زخم معده مي‌شود.
حفظ صحت و سلامتي افراد. روزه نه تنها براي سلامتي ضرر ندارد بلكه موجب حفظ قواي بدني و سلامتي هم است .
نقش روزه در درمان بیماری جسمی:
1- بالا رفتن ضریب سلامتی و بهبود وضع عمومی بدن:
با توجه به اینکه ما در طول سال سموم مختلفی وارد بدن خویش می‌کنیم، هوایی که تنفس می‌کنیم مقداری مواد سمی دارد، آبی که می نوشیم، غذایی که می خوریم و...سموم زیادي در بدن جمع می‌کند که موجب ناراحتی و کسالت می‌شود، روزه در واقع یک دوره پاك‌سازی و دفع سموم است زیرا چربي‌ها و سموم اضافی را می‌سوزاند و دفع می‌کند، روزه ذخایر کهنه بدن را دفع کرده، ذخایرتازه را جایگزین آن می‌کن. بطوری‌که طی یک ماه روزه‌داری آدمی دارای جسمی تازه و آزادشده از قید و بند سموم خواهدشد. درنتیجه انسان احساس راحتی و سلامتی و تندرستی بهتری می‌کند.
2- روزه و درمان بیماری‌های گوارشی:
درماه مبارک رمضان، در طول روز معده به استراحت کامل می‌پردازد و درطول ماه مجبور به رعایت نظم و وقت‌شناسی در مصرف غذاست و بی نظمی‌هایی که در کارکرد معده در طول سال بوجود آمده و سوء‌هاضمه‌های آن تنظیم شده، و از ناراحتی زخم معده نیزکاسته می‌شود. ضمن این‌که فرصت مناسبی است برای جبران ناهنجاری‌ها و درهم ریختگی گوارشی. (یکی از متخصصین می‌گوید: روزه اگر به طور صحیح انجام شود 100% بیماری‌های گوارشی را معالجه مي كند).
دکترگوئل فرانسوی می‌گوید: چهارپنجم بیماری‌ها از تخمیر غذا در روده‌هاست و همه به وسيله‌ی روزه اصلاح می‌شود.
اکنون به برخی بیماری‌های گوارشی که با روزه برطرف می‌شود اشاره می‌کنیم.
زخم معده: روزه میزان اسید معده را متعادل می‌کند وبه بهبود زخم معده کمک می نماید.
التهاب روده: زیرا دستگاه گوارشی درطول روز استراحت کرده و اسیدهای هضمي را ترشح نمی‌کند لذا حرکت روده‌ها کم می‌شود.
التهاب معده: خالی ماندن معده از غذا، موجب بازسازی و معالجه سلول‌های ملتهب می‌شود.
سو ءهاضمه: (به شرط عدم اسراف وپرخوری درطول شب )
التهاب کولون، کولیت - گازمعده
3- روزه و بیماری‌های قلبی:
علت بسیاری از بیماری‌های قلبی موارد زیر می‌باشد:
1- وزن زیاد
2- تصلب شرائین
3- زیاد شدن خون و مایعات بدن
4- بالا بودن فشار خون
روزه در واقع اسباب فوق که منجر به بیماری‌های قلبی می‌شود را ازبین برده، لذا ناراحتی‌های قلبی بر طرف می‌شود‌. ضمن این‌که روزه کار قلب و ضربان قلب را منظم می‌کند. از طرف دیگر چون در طول روزه دستگاه گوارش در حال استراحت است نیاز کمتری به جذب خون دارد بنابراین جهت فرستادن خون به دستگاه گوارش فشاری به قلب نمی‌آید.
4- روزه و معالجه‌ی چاقی:
چاقی در واقع عامل بسیاری از بیماری‌های صعب‌العلاج به حساب می‌آید از جمله بیماری‌های قلبی‌، کبدی و غیره.
لذا معالجه آن از اهمیت خاصی برخوردار است. مهم‌ترین عامل چاقی افراط در خوردن غذاست، پس قطعی است که روزه در کاهش وزن تأ ثیر بسزایی دارد به شرط این‌که در افطار و سحری پرخوری نشود.
در طول رمضان ذخیره‌ی چربی‌ها که زیان‌های مهلکی دارند تحلیل رفته و کاسته می‌شود.
ضمن این‌که بین چاقی و بیماری‌های قلبی رابطه‌ای است و آن این‌که هر کیلوگرم بافت چربی نیازمند 3 کیلو متر مویرگ می باشد تا خون از میان آنها جاری گردد و این فشاری است بر قلب‌، چنان‌چه وزن انسان 10 کیلو گرم افزایش یابد یعنی این که در بدن وی 300 کلیومتر مویرگ اضافه وجود دارد که رساندن خون به آنها مستلزم فشار مضاعفی بر قلب است.
5- روزه و بیماری‌های پوستی:
استاد محمد الظواهري متخصص بیماری‌های پوست می‌گوید: روزه‌ی ماه رمضان موجب بهبودی بسیاری از بیماری‌های پوستی مي‌شود و آن از چند جهت است:
الف: با توجه به این‌که بسیاری از بیماری‌های پوستی منشاء غذایی دارد و چون در ماه رمضان برنامه‌ی غذایی تنظیم می‌شود و به مقدار کم مصرف می‌شود‌، به علاج بسیاری از بیماری‌های پوستی کمک می‌کند.
ب: روزه سبب می‌شود مقاومت پوست در مقابل میکروب‌ها و ویروس‌ها بیشتر شود‌، بنابراین روزه سبب جلوگیری از بیماری‌های پوستی شده و شفای بیماری را تسریع می‌کند.
ج: از آن جا که در ماه مبارک رمضان مقدار کمی غذا وارد معد ه می‌شود در نتیجه از تجمع میکروب‌ها در روده جلوگیری به عمل می‌آید‌، و فعالیت آنها را کم می‌کند و ترشح سموم در روده‌ها کم می‌شود، بنابراین سموم کمتر جذب پوست می‌شود. در نتیجه پوست سالم می‌ماند، چرا که سموم موجود در روده است که موجب بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های پوستی می‌شود.
د- از طرف ديگر چون اكثر بيماري‌هاي پوستي منشا عصبي دارد بنا براين روزه‌دار در طي ماه رمضان به آرامش بهتري دست مي‌يابد و اعصابش متعادل مي‌شود‌، لذا اين امر تاثير مهمي در پيشگيري و بهبود بيماري‌هاي پوستي دارد.
6- روزه و زیبایی و تناسب اندام:
زیرا روزه گرفتن موجب از بین رفتن مواد زائد و چربی‌ها شده و چین و چروک پوست را ازبین می‌برد . خصوصا ً اگر برنامه‌ی غذایی رمضان به درستی رعایت شود‌، و میوه‌جات و سبزی‌جات و جوانه‌ی گندم با آرد سبوس‌دار مصرف شود بهترین علاج بدریختی و چاقی است. البته روزانه ربع ساعت پیاده‌روی کردن‌ مفید است‌، زیرا موجب هضم غذا و جریان منظم خون شده و سبب زیبایی پوست می‌شود .
7- روزه و تقویت حافظه:
شاید جای تعجب باشد اگر بگوییم روزه موجب قوي شدن حافظه و هوش و ذکاوت می‌شود‌، ولی واقعا این‌گونه است. از قدیم لقمان حکیم گفته است: هرگاه معده پر شود فکر می‌خوابد‌.
سعدی فرموده :
اندرون از طعام خالی دار                      تا در او نور معرفت بینی
یا مولوی می‌گوید:
گر تو این انبان ز نان خالی کنی             پر ز گوهرهاي اجلالی کنی
 
علتش این است که پرخوری و سیری، دل را کدر کرده، اندیشه را کند می کند و ايجاد كسالت مي‌نمايد. در طی روزه‌ی رمضان چون دستگاه گوارش تقریبا تعطیل است نیازی به جذب خون ندارد، بنابراین خون بیشتری به مغز می‌رسد‌، و مغز فعال‌تر می‌شود‌.
8- روزه و سلامتي كبد:
پزشكان مي‌گويند: قند كبد - گليكوژن - در هنگام روزه تجزيه شده و با تجزيه اين ذخيره، كبد تجديد نيرو مي‌نمايد. از طرف ديگر چون شخص در طول روزغذا مصرف نمي‌كند‌، كبد در حال استراحت است زيرا پر خوري و غذاهاي متنوع موجب افزايش كار كبد مي‌شود.
9- تاثير روزه در حفظ جواني و تاخير پيري:
معمولا يكي از علت‌هاي پيري، فرسوده شدن اعضاي مختلف بدن به خاطر كار زياد و بيمارب‌ها مي‌باشد، از آنجا كه روزه موجب استراحت كليه اعضاي بدن شده و همچنين موجب پيشگيري از بيماري‌ها يا مداواي آن مي‌شود‌، لذا تاثير زيادي در به تاخير انداختن پيري دارد.
ازطرف ديگر‌، روزه پاك‌سازي مستمربافت‌ها و سلول‌هاي بدن است كه در طي آن بافت‌هاي داخلي بدن به ترتيب‌: ذخائر قندي، ذخائر چربي و پروتيئن‌هاي كهنه به تحليل مي‌رود‌. وقتي انسان غذا مي‌خورد دوباره بافت‌ها با مواد تازه‌ ترميم مي‌شود‌. به همين خاطر بسياري از دانشمندان معتقدند كه روزه جواني را بر مي‌گرداند و پيري را به تاخير مي‌اندازد.
10- روزه و حساسيت (‌آلرژي):
امروزه با تحقيقات مشخص شده كه علت آلرژي‌، مصرف غذاهاي مضر و دست كاري شده‌، مي‌باشد از قبيل‌: سرخ كردني‌ها‌، تنقلات‌، غذاهاي ساندويچي، ادويه‌جات تند و فرآورده‌هاي شيميايي و.... با توجه به اين‌كه روزه‌دار در طي روز در حال امساك است، اگردر طول شب نيز شرايط معالجه را به جا بياورد غالبا حساسيت او بر طرف مي‌شود.
11- روزه و فشار خون بالا:
الف – با روزه گرفتن آرامش روحي خاصي به روزه‌دار دست مي‌دهد كه در طي آن ترشح هرمون‌هاي آدرنالين و نور آدرنالين كاهش مي‌يابد
ب- روزه سبب مي‌شود كه چربي درون رگ‌ها به تحليل رود و قندهاي ذخيره نيز مصرف شود.
در نتيجه عوامل فوق سبب مي‌شود كه فشار خون پايين بيايد.
12- روزه و عقيمي:
درطي پژوهش‌هاي انجام گرفته مشخص شده كه روزه گرفتن‌، قدرت خصوبت و باروري مردان و زنان را افزايش مي‌دهد. همچنين با توجه به آزمايشات انجام گرفته بر روي مردان‌، به اثبات رسيده كه، روزه مقدار توليد اسپرم در مردان را افزايش داده است. اگر چه رعايت برنامه‌ی غذايي مربوط  به ماه رمضان نيز تاثير مثبتي در اين راستا داشته است خصوصا مصرف مستمر خرما. (البته اين مطلب تضادي با اين‌كه روزه موجب كاهش تمايلات جنسي    مي شود، ندارد)
13- دفع سموم فلزات قليايي وارد شده به بدن از هوا به وسيله‌ی روزه:
در طول سال مقداري فلزات ناخالص از طريق تنفس وارد خون مي‌شود و چون قابل حل شدن نمي‌باشند بصورت ذرات معلق در اعضايي كه قدرت جذب بيشتري دارند رسوب مي‌كنند. اين رسوبات تا زماني‌كه پي اچ خون كاهش نيابد و اسيدي نشود (آن هم به شرطي كه براي مدتي ادامه يابد)، نمي‌تواند در خون حل شود. محققين مي‌گويند اگر انسان مدت 12-15 ساعت غذا نخورد ذخيره قليايي خون تا 60 درصد پايين مي‌آيد يعني خون موقتاً حالت "اسيدوز" پيدا مي‌كند. دراين حال بدن توسط خون اسيديته مي‌تواند ذرات فلزي قليايي را حل و جذب كند.
14- در هنگام روزه بدن فرصت خود درماني پيدا مي‌كند:
سيستم ايمني بدن قوي شده‌، مولد بيماري‌ها - چون غذا به آنها نمي‌رسد- از بين رفته و بسياري از بيماري‌ها خود به خود درمان مي‌شود.
15- روزه گرفتن در معالجه‌ی بيماري‌هاي زير نيز تاثير زيادي دارد:
درد مفاصل – كمردرد – ديابت(بيماري قند ) – آسم – سرطان – جلوگيري از سنگ كليه –آرتروييد رماتوئيد – آنژين قلبي – بيماري‌هاي عصبي – انواع رماتيسم – ورم كيسه صفراء - سرما خوردگي – بيماري زنان – ورم لوزه – نقرس - ورم مفاصل – يبوست مزمن – احتقان (بند آمدن ادرار) و ......
16- آنچه گفته شد ادعا نيست بلكه عملاَ بسياري از متخصصين در گوشه و كنار دنيا‌، هزاران نفر را كه دچار بيماري‌هاي صعب العلاجي بوده‌اند به وسيله روزه‌، معالجه نموده‌اند كه به ذكر چند نمونه اكتفا مي‌شود:
دكتر محمود البرشه متخصص روزه طبي در كتابش به نام "التداوي با لصوم" مدعي است كه ده‌ها نفر را كه دچار بيماري‌هاي متعددي بوده‌اند به وسيله‌ی روزه معالجه نموده است به عنوان مثال:
آسم: با 17 روز روزه گرفتن.
رماتيزم: در طي 3 هفته روزه.
چربي خون: در طول 2 هفته.
قولن (كوليت ): در طي چند مرحله روزه گرفتن.
ميگرن، ديابت، لاغري شديد، ناتواني جنسي، جوش صورت و عقيمي: بيماراني بوده اند كه به آن دچار شده‌اند ولي با روزه گرفتن منظم شفا يافته اند.
دكتر وليام اسر مدير بهداشت خانواده در امريكا  مي‌گويد: تا كنون من بر 15000 نفر اشراف داشته‌ام كه به وسيله‌ی روزه كاملاَ معالجه شده اند.
دكتر آلان كوت، دكتر يوري نيوكلايف رييس بخش معالجه با روزه‌ی بيمارستان موسكو و بسياري پزشكان ديگر نمونه‌هاي فراواني از بيماري‌ها را ذكر كرده‌اند كه به وسيله‌ی روزه معالجه شده اند.
هم اكنون بسياري از بيماران در اروپا و امريكا در كلنيك‌هاي روزه‌، درمان مي‌شوند.
ملاحظه‌ی1: حال با توجه به مطالب فوق اين سئوال مطرح مي‌شود كه با توجه به اين كه روزه از فرائض و واجبات ديني ما مسلمانان مي‌باشد سهم ما از اين درمانگاه رباني چه مقدار است‌؟ آيا روزه موجب سلامتي و تزكيه‌ی ما مي‌شود يا نه؟ اگر نه، چرا؟
ملاحظه‌ی2: اگر شخصي دچار بيماري شد و پزشكان معتمد و موثق مسلمان‌، عدم روزه گرفتن را براي وي تجويز كردند يا اين‌كه خودش احساس كرد كه روزه گرفتن برايش مشقت زيادي دارد و مضر است‌، نبايد روزه بگيرد.
شرايط تحقق معالجه با روزه:
1- رعايت آداب مربوط به ماه رمضان از قبيل‌:
 الف- روزه جوارح (‌اعضاي بدن‌) مثل‌: زبان‌، چشم‌، گوش‌، و دست و پا يعني اين‌كه اين اعضاء را كنترل كرده تا به وسيله‌ی آنها گناهي مرتكب نشود. و از انجام اين اعمال در طول ماه رمضان به شدت پرهيز نمايد: افكار منفي‌، كينه و كدورت ، سوءظن غيبت‌، تهمت، ظلم و ستم و پايمال كردن حق ديگران و كليه‌ی گناهان ظاهري و باطني‌. زيرا اين اعمال نه تنها ثواب روزه را از بين مي‌برد، بلكه با مختل كردن نظم بدن و تضعيف سيستم دفاعي موجبات بيماري‌ها را فراهم مي‌آورد و مانع تحقق معالجه با روزه مي‌شود.
ب – مشغول بودن در طول رمضان به‌: ذكرخدا‌، دعا‌، توبه و استغفار‌، تلاوت قرآن‌، كيفيت بخشيدن به نمازها، به جاي آوردن قيام رمضان و نمازهاي سنت‌، زياد صدقه دادن‌،عفو و گذشت از لغزش ديگران و انجام كارهاي خير. مسلم است كه پايبندي به اين امور تاثيرات فوق‌العاده‌اي در شفاي بيماران دارد. هر كدام از اين‌ها با ايجاد انرژي مثبت و تقويت سيستم ايمني بدن‌، و مشمول دعاي فرشتگان و مؤمنان‌ شدن نقش مهمي در بهبودي امراض جسمي و روحي دارد. بيماران زيادي بوده‌اند كه به وسيله‌ی دعا‌، تلاوت قرآن و صدقات‌، بيماري آنها بر طرف شده است‌.
 2- به جا آوردن شيوه و سنت نبوي در هنگام افطاري و سحري‌:
الف – افطاري با رطب يا خرما يا آب و ‌اگر نبود شيريني جات طبيعي‌. (به مقالات سایت تابش درباره‌ی حكمت‌هاي افطاري با خرما و مضرات مصرف شيربني‌جات مصنوعي در هنگام افطاري مراجعه شود)
ب- فاصله انداختن بين افطاري و شام 30 تا 40دقيقه.
ج- خوردن سحري و تاخير درخوردن آن.
د - پرهيز از پرخوري و اسراف در شب‌هاي رمضان.
ه - عدم خوابيدن زياد در طول روز و داشتن تحرك و فعاليت در طي روز. خداوند روزه گرفتن را در روز كه هنگام فعاليت و كار است قرار داده است و بسياري از اهداف آن زماني تحقق مي‌يابد كه شخص در طول روز‌، تحرك و فعاليت داشته باشد‌.
رعايت اين موارد در تحقق اهداف روزه و درمان بيماري‌ها بسيار مهم است و در صورت عدم رعايت آنها شخص از بسياري ازفوائد اصلاحي، تربوي وجسمي روزه محروم مي‌شود.
3- پايبندي به رعايت برنامه غذايي ماه رمضان كه با توجه به نظر متخصصان تغذيه تهيه شده باشد. (به مقاله برنامه غذايي رمضان در سايت تابش مراجعه شود و اجرا گردد)
4 – پرهيز ازخوردن غذاهاي مضر و ممنوعه از قبيل:
سرخ كردني‌ها - غذاهاي ساندويچي - قند و شكر(شيريني‌جات)- چاي - غذاهاي زودپز شده و فريزر شده - غذاهاي چرب و پر حجم- كنسروها - ادويه‌جات تند به مقدار زياد - نوشابه - مرغ و تخم مرغ ماشيني- ماكاروني- نمك زياد - ماست زياد - تنقلات مصنوعي - آب يخ - گوشت زياد - غذاهاي شب مانده - ترشي سركه‌اي.
زيرا با توجه به اين‌كه با روزه سموم بدن دفع مي‌شود، اگر اين مواد- كه حاوي سموم هستند -مصرف شود، دوباره اين سموم جايگزين سموم دفع شده مي‌شود و در نتيجه بيماري بر طرف نمي‌گردد.
5- رعايت پرهيز مخصوص غذايي با توجه به نوع بيماري و مزاج بيمار:
واضح است كه بعضي غذاها براي برخي بيماري‌ها يا مزاج‌ها مفيد و براي برخي ديگر مضر مي‌باشد. لذا بيمار بايد بداند كه چه غذاهايي براي او مفيد يا مضر مي باشد، مثلاً كساني‌كه داراي ناراحتي كليه هستند بايد در شام و سحري از غذاهاي مفيد براي كليه استفاده كرده و از مصرف غذاهاي مضر براي كليه بپرهيزند كه در اين زمينه يايد با متخصصين طب اسلامي مشورت نمايد.
پايبندي به شرايط فوق‌الذكر، تاثيرات فوق‌العاده زيادي در درمان بيماري‌ها به وسيله روزه‌ دارد و در صورت عدم رعايت آن نبايد انتظار بهبودي كامل را داشت.